Đã nhiều lần đến Huế, nhưng với tôi cái tên phá Tam Giang vẫn còn như xa lạ bởi chỉ nghe chứ chưa một lần bước chân xuống thuyền để đựoc lênh đênh trên sóng nước Tam Giang. Phá Tam Giang - chỉ cái tên thôi đã gợi mở một vùng sông nước mênh mang và khá hiểm trở như câu ca xưa gắn liền với cư dân xứ Huế : “Thương em anh cũng muốn vô. Ngại truông Nhà Hồ, ngại phá Tam Giang”.
Một vùng phá Tam Giang
Từ Huế, xe chúng tôi chạy chỉ chừng 15km, đi theo hướng ra cửa biển Thuận An một vùng đầm phá rộng lớn hiện ra trước mắt với sóng nước khoáng đạt và gió thì vô cùng hào phóng. Tam Giang là nơi giao hòa dòng chảy của 3 con sông : sông Hương, sông Bồ và sông Ô Lâu. Và Tam Giang như mang cả những nét đẹp hiện hữu của từng dòng sông ấy. Cái dịu dàng, xanh thẳm và mê đắm của dòng Hương Giang. Sự hiểm nguy và mạnh mẽ của dòng sông Bồ hay sự thất thường, trái tính của con nước dòng Ô Lâu. Là hợp lưu của ba dòng chảy nên Tam Giang có đầy đủ các sản vật của một vùng sông nước miền Trung với tôm, cua, cá, nghêu , sò , ốc , hến. . . Với một trữ lượng khá dồi dào và đây là nguồn sống chính của hàng nghìn hộ ngư dân đang sống dọc theo các vạn đò ven phá Tam Giang.
Con thuyền nhỏ đưa chúng tôi khám phá Phá Tam Giang
Một góc vạn chài ven phá Tam Giang
Con thuyền máy rời bến đưa chúng tôi khám phá sông nước Tam Giang vào một buổi chiều muộn . Trên vùng sông nước mênh mông ấy là nơi mà những cư dân làng chài mưu sinh . Thấp thoáng sau mũi thuyền là những chiếc nón lá nhấp nhô theo con nước. Những ngừoi phụ nữ mặt bịt kín chỉ chừa hai con mắt đang lom khom mò nghêu trên đầm. Chiếc thuyền rẽ sóng chạy ven các nò cá, thỉnh thoảng tôi lại bắt gặp nụ cuời thân thiện của những người dân đi đổ nò ( nò là một loại ống đan bằng tre dùng để bắt cá trên sông ).
Nò cá của ngư dân vạn chài phá Tam Giang
Duới chiếc nò lợp bằng tre vừa dỡ lên còn ròng ròng nước, mấy con cá bống, cá đối, cá hanh đang giãy đành đạch , mớ tôm búng tanh tách . . . Trong ánh mắt hớn hở của những người chủ nò. Mớ cá tươi vừa mua đựoc bắc lên bếp luộc và chấm muối tiêu chanh ăn ngay giữa lòng thuyền. Cá tôm, hay nghêu mua ở ngay trên đầm giá rất rẻ, nguời mua muốn trả bao nhiêu cũng đựoc, ko cò kè giá cả.
Chuẩn bị dỡ nò
Thu hoạch
Chiều muộn, mặt trời khuất sau màn mây, trời muốn chuyển mưa, người chủ thuyền vội vã cho mũi thuyền quay về bờ . Hoàng hôn trên phá Tam Giang thật đẹp với ánh nắng cuối ngày và rang chiều đỏ ối phía xa. Hẹn một ngày trở lại với phá Tam Giang!
Bài và ảnh: KIM HUYNH